ساخت بازی های ویدیویی: بر کسی پوشیده نیست که یکی از سودآورترین و موفق‌ترین صنایع روز دنیا، صنعت بازی های ویدیویی است. به همین دلیل شرکت‌های معروف و بزرگ دنیا در حال سرمایه‌گذاری در صنعت بازی های ویدیویی هستند. خیلی از افراد علاقه‌مند به بازی‌های ویدیویی امروزه سعی در ورود به این عرصه را دارند و به دنبال برنامه های مخصوص ساخت بازی هستند. چه بخواهید برای ساخت بازی ویدیویی از برنامه‌های مختلف کمک بگیرید و چه بخواهید صفر تا صد آن را خودتان انجام دهید، برای تبدیل شدن به یک بازی ساز حرفه‌ای، اول باید با مسیر ساخت بازی های ویدیویی آشنا باشید. در ادامه این مطلب سعی کردیم با توضیح مختصر و در عین حال جامع، این مسیر و مراحل مختلف آن را بررسی کرده و دانش اولیه‌ای که برای وارد شدن به این صنعت مورد نیاز است را در اختیار شما قرار دهیم.
ساخت بازی های ویدیویی چه مراحلی دارد؟
در حالت کلی، پروژه توسعه یک بازی ویدیویی به چهار مرحله ایده‌پردازی، پیش تولید، تولید و خدمات پس از تولید تقسیم می‌شود. هر یک از این بخش‌ها در مراحل طراحی بازی ویدیویی حائز اهمیت زیادی بوده و رعایت نکردن هرکدام از آنها ممکن است منجر به شکست کامل پروژه شود. هرچند در نگاه اول ممکن است این فرآیند سخت به نظر برسد اما با تشکیل یک تیم حرفه‌ای و مجرب، کمی صبر و پشتکار، هرکس که به این موضوع علاقه‌مند باشد، قادر به ساخت بازی های ویدیویی جذابی خواهد بود.
نخستین گام در مسیر ساخت بازی های ویدیویی چیست؟
اولین گام در مسیر ساخت و توسعه بازی، داشتن ایده‌ای است که با رفع ایرادات و توسعه آن، در نهایت یک بازی جذاب پدید آید. در واقع قبل از مرحله پیش تولید، مهمترین بخش، ایده‌پردازی و داشتن یک طرح اولیه اصولی است. ممکن است با مطالعه یک کتاب داستان، تماشای فیلم، تجربه کردن یک بازی ویدیویی و مواردی از این قبیل، در ذهن افراد ایده‌های جالبی پدید آید. برای الویت‌بندی ایده‌های مختلف کافی است، با هدف‌گذاری و تعیین شاخص‌های مشخص و همسو با چشم‌انداز نهایی، آنها را بسنجیم و مناسب‌ترینشان را انتخاب کنیم. در نهایت برنامه‌ریزی برای مراحل بعدی بازی سازی براساس نتایج این مرحله انجام می‌شود.
بخش مهمی از ایده‌پردازی به ادراک بازی مربوط است. به طور واضح‌تر، ایده شما باید دارای زمینه و مکانیکی مشخص در بازی باشد؛ مکانیک بازی در واقع قوانین حاکم بر دنیای بازی و مراحل مختلف آن است که به تصمیمات و عملکرد کاربر شکل می‌دهد. برای مثال قانون جاذبه حاکم در دنیای بازی، یکی از انواع مکانیک بازی است. به همین دلیل برای رسیدن به ایده‌ای بهینه و اصولی باید مکانیک و گیم پلی بازی را مورد توجه ویژه قرار دهیم.
منظور از پیش تولید در ساخت بازی ویدیویی چیست؟
پیش تولید اولین مرحله اصلی در مسیر توسعه و ساخت بازی های ویدیویی است که توضیحات کاملی را درباره موضوع بازی و علت ساخت آن ارائه می‌دهد. در مرحله پیش تولید مهمترین سؤالاتی که باید به آنها پاسخ داده شوند عبارتند از:
- موضوع بازی چیست؟
- کاربران و مخاطبین بازی چه افرادی هستند؟
- رقابت در این بازی به چه شکل است؟
- روی کدام پلتفرم قرار است منتشر شود؟
- نحوه کسب درآمد از این بازی چیست؟
- آیا فروش این بازی از روی پلتفرم بهتر است یا رایگان کردن آن به همراه پرداخت درون برنامه‌ای؟
- ساخت بازی چقدر طول خواهد کشید؟
- توسعه و ساخت بازی های ویدیویی به چه تعداد کارمند و چه منابعی نیاز دارد؟
- میزان بودجه مورد نیاز چقدر است؟
- بازی به صورت دو بعدی است یا سه بعدی؟
- سند طراحی بازی و مکانیک آن چگونه است؟
- کدام ناشر بازی ممکن است بودجه لازم برای این پروژه را تأمین کند؟
این مرحله از توسعه بازی بر اساس نوع پروژه، منابع مالی و بودجه به طور معمول از یک هفته تا یک سال طول می‌کشد و حدود 20 درصد از کل مراحل تولید را به خود اختصاص می‌دهد. البته زمان گفته شده در صورتی صادق است که این مرحله توسط یک تیم کوچک متشکل از تهیه‌کننده، برنامه‌نویس، طراح هنری و… انجام شود. در صورت انجام این مراحل به صورت انفرادی، قطعاً مدت زمان لازم برای توسعه نیز افزایش خواهد یافت.
سند طراحی بازی در مرحله پیش تولید چیست؟
سند طراحی بازی (به انگلیسی: Game Design Document) در واقع توصیفی کلی از بازی و تمامی اطلاعات آن است که به افراد مسئول در مرحله تولید، برای گسترش و درک بهتر چشم‌انداز تولید بازی کمک زیادی می‌کند. سند طراحی بازی مجموعه‌ای متشکل از ایده (طرح اولیه)، ژانر، داستان، کاراکتر‌ها، مکانیک بازی، گیم پلی بازی، طراحی دنیا و مراحل آن، آثار هنری، اسکچ‌ها و روش‌های درآمدزایی است.
سند طراحی بازی با نظم بخشیدن به فرآیند توسعه بازی، در شناسایی ریسک‌های بالقوه تأثیر بسزایی دارد. ایده‌ی اولیه بازی در ابتدای راه ممکن است ساده به نظر برسد، اما زمانی که این ایده در قالب سند طراحی بازی قرار می‌گیرد، به‌مراتب پروژه پیشرفته‌تر، پیچیده‌تر و بزرگ‌تر می‌شود. یکی از مزایای ویژه سند طراحی، امکان مدیریت بودجه و هزینه‌های توسعه و ساخت بازی است. لازم به ذکر است که تأمین هزینه‌های بازی سازی به‌صورت مستقل دشوار بوده و همکاری با یک ناشر بازی می‌تواند در تأمین بودجه بسیار کمک‌کنننده باشد.
گرافیک بازی در مرحله پیش تولید چه نقشی دارد؟
بعد از بحث سند طراحی بازی، یکی از مهمترین نکات در مرحله پیش تولید تعیین نوع گرافیک بازی است. لیست انواع گرافیک بازی‌های مختلف و پلتفرم‌های قابل توسعه به‌صورت زیر هستند:
- دو بعدی (2D): بسیاری از موتورهای بازی (به انگلیسی: Game Engine) در فضای دو بعدی طراحی و توسعه داده می‌شوند. توسعه بازی‌های دو بعدی برای افراد مبتدی و تازه‌کار مناسب‌تر است.
- سه بعدی (3D): اغلب بازی‌های محبوب و مدرن دارای موتور‌هایی با قابلیت سه بعدی هستند.
- واقعیت مجازی (VR): این دسته از بازی‌ها طرف‌داران زیادی داشته و به‌سرعت در حال گسترش‌اند.
- واقعیت افزوده (AR): از این نوع فناوری علاوه بر صنعت گیم، در بسیاری از صنایع دیگر نیز استفاده می‌شود.
برای آشنایی بیشتر با مفهوم موتور های بازی و شناخت برترین آنها، خواندن مقاله زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
ساخت و اجرای نمونه اولیه بازی به چه صورت است؟
نمونه اولیه یک بازی، نوع تجربه کاربری، نحوه اجرای بازی، مکانیک و مسیر هنری آن را مشخص می‌کند. ساخت نمونه اولیه و اجرای آن، ایده اولیه را از لحاظ ظاهری و مکانیک بازی تکمیل کرده و موجب ارتقای سطح آن می‌شود. اجرای نمونه اولیه، بهترین راه برای تست ایده‌ی بازی و بررسی آن در مرحله پیش تولید است. تیم طراحی بازی در بیشتر موارد برای تست نظریه‌ها و ایده‌ها، کار خود را با طرح‌های کاغذی شروع کرده و بسیاری از جزئیات بازی، هزینه‌ها و سیستم‌های مورد نیاز را ارزیابی می‌کند. هدف از انجام این کار اجرای سریع آن برای تست ایده‌ها و پیش‌روی در گیم پلی بازی است. ساخت و اجرای نمونه اولیه یک بازی بسیاری از چالش‌های غیرمنتظره را در مراحل نخستین آشکار می‌کند که این امر در برخی موارد می‌تواند کل دوره پروژه را تغییر دهد.
تولید، دومین مرحله از توسعه بازی
تولید، طولانی‌ترین مرحله در مسیر طراحی بازی و توسعه آن است. در واقع در این مرحله ایده اولیه به یک بازی کامل با محیط، منابع و کاراکترهای مشخص تبدیل می‌شود. تولید بازی به‌تنهایی معمولاً بین یک تا چهار سال زمان می‌برد که در طول آن، مراحل بازی به‌صورت مرتب بررسی می‌شوند. تولید بازی شامل مراحل زیر است:
- برش عمودی
- پیش آلفا
- آلفا
- بتا
- مرحله گلد مستر
برش عمودی در ساخت بازی چیست؟
برش عمودی (به انگلیسی: Vertical slice) در واقع بخش‌های کوچک‌تری از بازی هستند که امکان تجربه مراحل مختلف بازی را فراهم کرده تا کلیت آن درک شود. با این کار تیم توسعه‌دهنده بازی به شکلی عملی درگیر فضای آن شده و مشکلات احتمالی آن را کشف می‌کنند. مدت‌زمان برش عمودی حدودا سی دقیقه است و تجربه‌ای کاربردی را به کاربران و سرمایه‌گذار ارائه می‌دهد که در اصل اولین نسخه قابل بازی از پروژه است.
پیش آلفا در ساخت بازی های ویدیویی چیست؟
بخش عظیمی از محتوای یک بازی در مرحله‌ی پیش آلفا توسعه می‌یابد. در این مرحله از طراحی بازی، احتمال برش محتوا یا افزوده شدن عناصر جدید به آن وجود دارد.
نسخه آلفا در ساخت بازی ویدیویی
در این مرحله اجرای بازی به‌صورت کامل از ابتدا تا انتها امکان‌پذیر است. نسخه آلفا امکان انجام انواع تست‌‌ها بر روی بازی و گزارش خطاها و مشکلات را به اعضای تیم می‌دهد و بسیاری از باگ‌ها و کمبودها را شناسایی می‌کند.
نسخه بتا در تولید بازی ویدیویی
پس از شناخت و رفع مشکلات بازی در نسخه آلفا، کلیت محتوا و منابع آن ، در نسخه بتا یکپارچه‌سازی می‌شود و اعضای تیم روی بهینه‌سازی و افزودن امکانات جدید به بازی کار می‌کنند. در این مرحله، از مخاطبان و کاربران بازی و تجربه آنها نیز استفاده می‌شود.
مرحله گلد مستر در طراحی بازی
پس از ارتقای بازی و برطرف کردن تمام مشکلات احتمالی به صورتی که بالاتر توضیح داده شد، در مرحله گلد مستر، بازی تکمیل شده و آماده ارسال و انتشار در بازار می‌شود. ناشر بازی که در تمام مراحل طراحی بازی و ساخت آن در کنار تیم طراح بوده و نیازهای تیم را برطرف کرده‌است در انتشار بازی نقش اصلی را بر عهده می‌گیرد.
تیم توسعه بازی های ویدیویی از چه اعضایی تشکیل می‌شود؟
بهترین راه برای طراحی و ساخت بازی ویدیویی موفق و پرطرف‌دار، داشتن یک تیم مناسب و قوی با اعضای حرفه‌ای است. معمولا مدیر پروژه، توسعه‌دهندگان بازی (برنامه‌نویسان)، طراحان بازی، طراحان مراحل، مدل ساز‌های سه بعدی، انیماتورها، طراحان جلوه‌های ویژه، طراحان صوتی و تست‌کنندگان بازی اعضای این تیم را شکل می‌دهند. در ادامه درباره برخی از مهمترین اعضا و نقش آنها در مراحل طراحی و توسعه بازی توضیحات بیشتری می‌دهیم.
نقش مدیر پروژه در فرآیند بازی سازی چیست؟
مدیر پروژه باید نظارتی دقیق و کامل روی بودجه، برنامه‌های زمانی و هماهنگی سایر اعضای تیم داشته باشد. در واقع مدیر پروژه شخصی با مهارت سازمانی بسیار بالا است که در طول ساخت و توسعه یک بازی با تمامی اعضای تیم در ارتباط بوده و به‌صورت هفتگی، ماهانه و حتی روزانه جلسات متعددی را با اعضای آن برگزار می‌کند.
نقش برنامه نویس و توسعه دهنده بازی چیست؟
برنامه‌نویس و توسعه‌دهنده بازی شخصی است که در بخش کار با موتورهای بازی و برنامه‌نویسی مشارکت دارد. برنامه‌نویس‌ها با تبدیل طرح‌های مفهومی و انتزاعی به کد‌ها و بازی‌هایی با قابلیت اجرایی، به ساخت و توسعه بازی کمک می‌کنند. آنها اغلب مهندسین نرم‌افزار یا کامپیوتر هستند که از خلاقیت و مهارت‌های ریاضی بالایی برای تبدیل کد به نمایشات بصری و تعاملی برخوردارند.
نقش طراح بازی در ساخت بازی چیست؟
هر پروژه بازی سازی با ایده‌ای آغاز می‌شود که بدون اجرای درست و مناسب، ارزش و سودی برای مجموعه نخواهد داشت. طراح بازی با خلاقیت خود نقش کلیدی در اجرای درست این ایده را دارد. طراحان بازی باید از مهارت‌های سازمانی بسیار قوی برخوردار باشند تا بتوانند از تمام دارایی‌ها و اسناد ایجاد شده توسط دیگر اعضای تیم بازی سازی به‌خوبی محافظت کنند.
نقش طراح مرحله در توسعه بازی به چه صورت است؟
در هر بازی باید رفته‌رفته سختی مراحل آن به طور محسوس افزایش یا کاهش یابد. در واقع مکانیک‌های آن باید از ویژگی‌هایی برخوردار باشند که جذابیت بازی برای کاربر حفظ شده و خسته‌کننده نشود. طراح مرحله، بهترین شخص برای حل این قبیل از مشکلات است. نقش اصلی طراح مرحله، آوردن جهان طراحی شده و داستان آن به دنیای کدنویسی و برنامه‌نویسی است و یکی از مهمترین مسئولیت‌های او، افزایش تمرکز کاربر بر بازی و هدایت او برای دستیابی به اهداف مأموریتی است.
نقش مدل‌ساز‌های سه بعدی در طراحی بازی چگونه است؟
مهمترین وظیفه مدل‌ساز‌های سه بعدی، طراحی و ساخت مدل‌هایی از محیط‌ها، کاراکتر‌ها، اشیاء، سلاح و… با قابلیت افزودن بافت و انیمیشن به آنها است. یک مدلساز حرفه‌ای باید از مهارت بالایی در زمینه جمع‌آوری و استفاده از متریال‌هایی باکیفیت و وضوح بالا در اشیای واقعی برخوردار باشد.
نقش انیماتور در ساخت بازی ویدیویی چیست؟
وظیفه اصلی انیماتور حرکت دادن تصاویر دو بعدی یا سه بعدی ساخته‌شده برای ایجاد یک انیمیشن جذاب و باکیفیت است. البته با استفاده از برخی موتورهای بازی سازی می‌توان مدل‌های سه بعدی یا دو بعدی را به‌صورت مستقیم حرکت داد، اما در بسیاری از موارد این نوع موتور‌ها قادر به حرکت دادن مدل‌ها نبوده و به یک انیماتور حرفه‌ای نیاز است.
نقش طراحان جلوه‌های ویژه در ساخت بازی های ویدیویی
طراحان جلوه‌های ویژه (به انگلیسی: FX artists) با اضافه کردن افزونه‌هایی مانند انفجار، دود، آتش، طوفان، رعد و برق و… به محیط بازی، تجربه‌ای سرگرم‌کننده و جالب را برای کاربران به ارمغان می‌آورند. این طراحان از نرم‌افزار‌های مانند Houdini FX یا مایا استفاده می‌کنند.
نقش مهندس و طراح صوتی در بازی سازی چیست؟
از قسمت‌های مهم طراحی بازی و یکی از عوامل تعیین‌کننده میزان جذابیت بازی، موسیقی متن و جلوه‌های صوتی آن است. مهندسان و طراحان صوتی به توسعه جلوه‌هایی نظیر صداهای محیط، انفجار، اشیاء، دیالوگ و صدای کاراکتر‌ها و تولید موسیقی متن می‌پردازند.
نقش تست کنندگان بازی ویدیویی در ساخت بازی
تست کنندگان نقش مهمی در فرآیند توسعه بازی ایفا می‌کنند. این افراد با تست تمامی جوانب بازی، جست‌و‌جو و رفع باگ‌ها و سایر مشکلات آن، از عملکرد یکپارچه و بدون نقص بازی مطمئن می‌شوند.
خدمات پس از تولید مرحله سوم در توسعه بازی ویدیویی
مسیر طراحی بازی فرآیندی پویا است که برخلاف انتظار، پس از تولید و رفع اشکالات بازی به اتمام نمی‌رسد. بلکه پس از به پایان رسیدن مراحل تولید بازی به صورتی دیگر ادامه پیدا می‌کند. افراد تیم خدمات پس از تولید، با بررسی نظرات کاربران بازی و در نظر گرفتن پیشنهادات و انتقادات آنها همواره در حال بررسی و رفع باگ‌های بازی و ارائه به روزرسانی و نسخه‌های جدید از بازی هستند. همچنین در این مرحله کلیه مستندات، منابع و کد‌های طراحی شده جمع‌آوری و ذخیره می‌شوند تا در صورت نیاز برای پروژه‌های آینده از آنها استفاده شود. توجه دقیق به این بخش از فرآیند توسعه و ساخت بازی های ویدیویی، تاثیر چشمگیری در موفقیت بازی شما دارد و محبوبیت و اعتبار شما را بین کاربران و مخاطبان تضمین می‌کند.
جمع‌بندی
در این مقاله با نقشه راه ساخت بازی های ویدیویی آشنا شدیم و دانستیم که برای ساخت یک بازی چه مهارت‌ها و ابزاری لازم است و هر یک از اعضای تیم چه وظایفی را بر عهده دارند. اگر شما نیز به حرفه بازی سازی علاقه‌مند هستید، می‌توانید در هر یک از این زمینه‌ها شروع به یادگیری کرده و در نهایت با تیم‌های بازی سازی به همکاری بپردازید. اما همانگونه که توضیح داده شد به دلیل پیچیده بودن این فرآیند، کمک گرفتن از ناشران حرفه‌ای بازی که نارین گیمز یکی از آنان است می‌تواند تاثیر مثبتی در کیفیت بازی ساخته شده و صرفه‌جویی در زمان و هزینه داشته باشد.
نظرات خود را در مورد این مقاله در با ما در میان بگذارید و سؤالات خود را مطرح نمایید تا در سریع‌ترین زمان به آنها پاسخ داده شود.
