مسابقات بازی های رایانه ای، یکی از چندین فعالیت پول‌ساز با استفاده از مهارت در بازی‌های کامپیوتری هستند. از میان شاخه های مرتبط با صنعت بازی های کامپیوتری مثل استریمینگ، فیلم و انیمیشن و اسباب بازی‌ها، مسابقات بازی های رایانه ای از پسرعموهای جوان این صنعت محسوب می‌شوند. در این مقاله سعی داریم با ارائه تعریف و تاریخچه‌ای کوتاه، وارد این بخش از دنیای وسیع بازی های کامپیوتری شویم. سپس چند مورد از مسابقات جهانی معروف را معرفی کرده؛ و در آخر به پرسش “آیا مسابقات بازی های رایانه ای، ورزش محسوب می‌شوند؟” بپردازیم.
مسابقه بازی های رایانه ای چیست؟
مسابقات بازی های رایانه ای، که با نام “ورزش های الکترونیک” (eSport یا Electronic Sports) هم شناخته می‌شوند، رویدادهایی برای گردآمدن بازیکن‌ها دور هم هستند تا به صورت گروهی یا فردی مهارت‌های خود در بازی های کامپیوتری را به نمایش بگذارند. این رویدادها مانند مسابقات دیگر، می‌توانند در سطوح مختلف شهری، استانی، کشوری و جهانی برگزار شوند. درست است که در ابتدا هدف از شرکت در این مسابقات، حفظ مقام و رتبه بازیکن‌ها در یک بازی خاص بود، اما امروزه برای برندگان این مسابقات جوایز نقدی در نظر گرفته می‌شود.
تاریخچه مسابقات بازی های رایانه ای
مسابقات بازی های رایانه ای به اندازه اولین بازی های رایانه ای قدیمی هستند. از همان روزی که پای اولین دستگاه آرکید به کلوب‌های بازی باز شد، بازیکن‌ها به لذت بازی دسته‌جمعی پی برده و به بازی در قالب مسابقه روی آوردند. اما اولین مسابقه بازی های رایانه ای سازمان‌دهی شده توسط یک نهاد، در 19 اکتبر سال 1972 در دانشگاه استفورد برگزار شد. شاید بازی انتخاب شده برای این مسابقه را از مقاله “تاریخچه بازی های ویدیویی از 1952 تاکنون” به خاطر داشته باشید. اسم بازی “!Spacewar” بود و بازیکن‌ها برای برنده شدن اشتراک یک ساله مجله Rolling Stone با هم به رقابت پرداختند.
از آن موقع تا اوایل دهه 2000، این رویدادها بیشتر در میان بازیکن‌های مبتدی برگزار می‌شدند و افراد به شکل منظم در این مسابقات شرکت نمی‌کردند. اما از سال 2000 به بعد بازیکن‌های حرفه ای به تورنمنت ملحق شده و کم کم لیگ‌ها شکل گرفتند. همزمان با برقراری نظم در این صنعت، سازندگان بازی شروع به تخصیص بودجه برای برگزاری مسابقات بازی های رایانه ای کردند، آپشن پخش زنده به این رویدادها اضافه شد و محبوبیت آن‌ها در میان عموم به میزان قابل توجهی افزایش یافت.
اگر مایل هستید علاوه بر تاریخچه مسابقات بازی های رایانه ای، درباره تاریخچه بازی های ویدیویی هم بدانید، مقاله زیر را از دست ندهید!
معروف‌‌ترین مسابقات بازی های رایانه ای کدامند؟
همانطور که در دنیای فوتبال مسابقات پرطرفداری مانند لیگ قهرمانان اروپا، جام جهانی، سری بازی‌های یورو و مانند آن‌ها را داریم، در دنیای ورزش‌های الکترونیک هم تعداد زیادی مسابقات سرشناس و پرطرفدار وجود دارند که در آن‌ها را در این بخش با هم بررسی خواهیم کرد. لیست زیر پربینده‌ترین رویدادهای ورزش الکترونیک در طول چند سال اخیر را نشان می‌دهد.
- مسابقات DOTA 2، معروف به “The International”
در سال 2013 شرکت Valve که برگزارکننده این سری مسابقات است، تصمیم گرفت با استفاده از تکنیک “سرمایه‌گذاری جمعی”، مقدار جایزه در نظر گرفته شده را به صورت صعودی افزایش دهد. تکنیک سرمایه‌گذاری جمعی به این صورت پیش می‌رود که که جایزه مسابقه، از مقادیر اهدایی توسط تعداد بسیار زیادی از مردم تامین می‌شود. و چون تعداد افراد بسیار زیاد است، هرکدام از آن‌ها در واقع مقدار ناچیزی اهدا می‌کند. تا جایی که در آخرین دوره این سری مسابقات، کل جوایز به مقدار 34 میلیون دلار رسید!
- مسابقات قهرمانی جهان League of Legends
سری مسابقات League of Legends به دلیل شهرت فوق العاده این بازی، بیشترین تعداد بیننده را برای خود جذب کرده. به طوری که در سال 2019 تعداد 3,985,787 بیننده وقایع مسابقات را دنبال می‌کردند. یکی از ویژگیها قابل توجه در این مسابقات، سناریوی خلاق و حالت تئاتری است که برگزارکنندگان برای جلب طرفداران بیشتر، فراهم می‌کنند. نقطه قوتی که باعث می‌شود سری مسابقات League of Legends بتواند هرسال رکورد تعداد بیننده‌ها را بشکند.
- جام جهانی قهرمانان Fortnite
جام جهانی Fortnite دارای بزرگترین جایزه (فقط برای یک برنده) در میان تمامی مسابقات بازی های رایانه ای است. در سال 2019، بازیکن 16 ساله‌ای به نام کارل گیرسدورف بعد از 3 ماه رقابت، جایزه 3 میلیون دلاری این سری مسابقات را از آن خود کرد.
- سری مسابقات قهرمانی EVO
سری مسابقات قهرمانی Evolution (که در مخفف به EVO شناخته می‌شود)، قدیمی‌ترین سری مسابقه بازی های رایانه ای است. اولین دور این مسابقات در سال 1996 در شهر سانی‌ویل ایالت کالیفرنیا برگزار شد. زمانی که مردم هنوز مسابقات بازی های رایانه ای را رویدادی جدی نمی‌دانستند. در طول سال‌ها، مسابقات EVO شامل بازی‌های معروفی مثل Street Fighter، Tekken ،Mortal Kombat و Super Smash Bros شده است.
- جام جهانی قهرمانان Honor of Kings
فرق این سری مسابقات با سری‌های دیگر این است که برای شرکت در آن، کافیست گوشی موبایل داشته باشید و در نتیجه برگزارکنندگان نیازمند فراهم کردن تعداد زیادی کامپیوتر برای شرکت‌کنندگان نیستند. بازی Honor of Kings که یک بازی متعلق به موبایل است، با بیش از 100 میلیون بازیکن فعال، ثابت کرد که بازی های موبایلی می‌توانند پابه‌پای بازی های کامپیوتری در صنعت مسابقات بازی های رایانه ای به جلو پیش روند.
آیا مسابقات بازی های رایانه ای، ورزش محسوب می‌شوند؟
در سال 1997 اولین رویداد بین‌المللی مسابقات بازی های رایانه ای به نام “Red Annihilation” در آمریکا برگزار شد. بازیکن‌های خارجی طبیعتا برای ورود به آمریکا و شرکت در مسابقه نیاز به روادید داشتند. در نتیجه برای اولین این سوال برای مسئولان مطرح شد که با چه نوع از روادید و بر چه اساسی باید اجازه ورود این بازیکن‌ها به کشور صادر کنیم؟ آیا این بازیکن‌ها هم ورزشکار محسوب می‌شودند؟ آیا می‌توانیم با این منطق برایشان روادید صادر کنیم؟
از آن روز تا الان حدود 25 سال گذشته است. درست است که تعدادی از کشورها ورزش‌های الکترونیک را به رسمیت شناخته و حتی گاهی حرف از ورود بازی های رایانه ای به المپیک به گوس می‌رسد، اما بسیاری هم هنوز نسبت به ماهیت ورزشی مسابقات بازی های رایانه ای ناباورند. در این بخش سعی داریم با بررسی برخی از ویژگی‌های ورزش‌های سنتی و جستجوی این ویژگیها در ورزش های الکترونیک، جواب این سوال را بدهیم: “آیا ورزش های الکترونیکی واقعا ورزش هستند؟ چرا؟”.
ورزش‌های واقعی جسم را می‌سازند
طبق گزارش‌های دریافتی از آزمایش‌های گرفته شده از بازیکن‌های مسابقات بازی های رایانه ای، ضربان قلب این افراد حین مسابقه به 160-180 می‌رسد که برابر با ضربان قلب یه دونده ماراتن است. همچنین کورتیزول تولید شده در مغز آن‌ها برابر با شرکت‌کنندگان در مسابقات رانندگی و سرعت واکنش‌های این افراد برابر با 400 حرکت موس و کیبورد در دقیقه است. این مقدار 4 برابر سرعت واکنش یه فرد معمولی است. جالب است بدانید با توجه به این اطلاعات، دانشگاه ورزش آلمان بیان داشته که “ورزش های الکترونیک به اندازه بقیه انواع ورزش‌ها نیازمند فعالیت بدن هستند.”
در حین انجام ورزش های واقعی احتمال آسیب‌دیدگی وجود دارد
در حین انجام ورزش های الکترونیک هم احتمال آسیب وجود دارد! تحقیقات نشان داده که 4 مورد شایع‌ترین جراحات شرکت‌کنندگان در مسابقات بازی های رایانه ای آرنج تنیس‌بازان، سندرم تونل کارپال، کمردرد و خستگی شبکیه چشم است. شایان ذکر است که با ورود تکنولوژی واقعیت مجازی به مسابقات بازی های رایانه ای، آنچه ما از تحرک در حین انجام این بازی‌ها می‌دانیم به کلی تغییر کرده. به طوری که بازیکن‌ها دیگر محدود به صندلی‌هاشان نیستند و بسته به بازی حتی مجبور می‌شوند به اندازه یک بازیکن فوتبال چابک و سریع باشند.
به منظور جلوگیری از آسیب‌های شدید جسمی و حفظ آمادگی جسمانی، برای ورزشکاران این مسابقات، مانند سایر ورزشکارها تمرین‌هایی در نظر گرفته شده که با انجام آن‌ها از کوتاه شدن عمر کاری خود جلوگیری کنند. همچنین در اکثر تیم‌های قدرمتند ورزش های الکترونیک، متخصصان تغذیه هم بر خورد و خوراک بازیکن‌ها نظارت دارند.
ورزش های واقعی بسیار پول‌ساز هستند
در مورد ورزش های الکترونیک هم همینطور است. طبق گزارشی از ارزش تیم‌های تعدادی از لیگ‌های ورزشی در سال 2018 به صورت زیر است:
- NFL (فوتبال آمریکایی): 11.4 میلیارد دلار
- NBA (بسکتبال): 6.3 میلیارد دلار
- لالیگا (فوتبال): 3.4 میلیارد دلار
- Series A (فوتبال): 2.3 میلیارد دلار
- فرمول یک (ماشین سواری): 1.8 میلیارد دلار
- eSports (مسابقات بازی های رایانه ای): 0.9 میلیارد دلار
همچنین پیش‌بینی شده که ارزش لیگ‌های مسابقات بازی های رایانه ای در سال 2022 به 1.8 میلیارد دلار خواهد رسید، رقمی که دو برابر مقدار آن در سال 2018 است.
مسابقات ورزش‌های واقعی طرفداران زیادی دارند
بیایید تعداد تماشاکنندگان رویدادهای ورزشی مهم سال 2018 را با تعداد تماشاکنندگان فینال جهانی مسابقات بازی های رایانه ای League of Legends در همان سال مقایسه کنیم.
و اما
این آمار فوق‌العاده از تعداد بینندگان مسابقات بازی های رایانه ای را تا بخش خیلی زیادی مدیون سرویس استریمینگ و استریمرها هستیم. اگر دوست دارید بیشتر در این باره بدانید، مقاله زیر را از دست ندهید!
ورزش های واقعی توسط نهادهای متعدد نظارت می‌شوند
به منظور ایجاد محیطی امن و هدفمندسازی بازی های رایانه ای، نهادهایی در اقصی نقاط جهان به وجود آمده اند. برخی از این نهادها عبارتند از:
- سازمان‌ها در سطح جهانی
- سازمان‌ها در سطح بین‌المللی
- سازمان‌ها در سطح کشوری
ورزش‌های واقعی نیروی فکر و روحیه را پرورش می‌دهند
بسیاری از دبیرستان‌ها در سراسر جهان علاوه بر تیم‌های ورزش‌های سنتی مانند فوتبال، بسکتبال و غیره، تیم ورزش های الکترونیک هم دارند. این دبیرستان‌ها معتقدند که مسابقات بازی ها رایانه ای فرصت بسیار خوبی برای دانش‌آموزانی است که به دلایل مختلف مایل به شرکت در مسابقات ورزش‌های سنتی نیستند. این دانش‌آموزان در میان دوستان و خانواده رفتار آرام‌تری نشان می‌دهند زیرا شرکت در تمرینات تیمی و مسابقه‌ها راهی برای تخلیه هیجان آن‌ها است. همچنین عضویت در تیم باعث رواج فرهنگ کار تیمی، تقویت مهارت‌های ارتباطی، پرورش روحیه رهبری و در نهایت بکارگیری تفکر استراتژیک است.
تطابق تعریف “ورزش” در فرهنگ دهخدا با ورزش های الکترونیک
با توجه به شواهد ارائه شده و با در نظر گرفتن معنی کلمه “ورزش” در فرهنگ دهخدا که کتابی مرجع تلقی می‌شود، می‌توانیم نتیجه بگیریم که ورزش های الکترونیک واقعا ورزش محسوب شده و به تبع شرکت در مسابقات بازی های رایانه ای هم فعالیت ورزشی است.
جمع‌بندی
مسابقات بازی های رایانه ای از سال 1972 که اولین آن‌ها به صورت جدی برنامه‌ریزی و برگزار شد، راه طولانی را پیموده‌اند. همانطور که در مقاله هم اشاره کردیم، امروزه مسابقات معروفی در سراسر دنیا برگزار می‌شوند که به کمک صنعت استریمینگ، میلیون‌ها بیننده و طرفدار برای خود جذب می‌کنند. طرفداران زیاد، ایجاد موقعیت‌های شغلی جدید و حمایت شده از سمت نهادهای متعدد، برگزاری مسابقات بازی ها رایانه ای را به صنعتی جدی و پول‌ساز تبدیل کرده است. تاجایی که علاوه بر مردم، بسیاری از کشورها ورزش های الکترونیک را به عنوان ورزش واقعی به رسمت می‌شناسند. اما این آخر کار نیست و ما مطمئن هستیم که همه این‌ها صرفا شروعی برای موفقیت‌های فوق العاده آینده در این صنعت است.
