بهترین موتورهای بازی سازی: دنیای بازی‌های ویدیویی بسیار گسترده است و بیش از پیش با سرعت بسیار زیادی در حال پیشرفت است. برای ساخت این بازی‌ها از موتور بازی سازی استفاده می‌شود. موتورهای بازی سازی نرم‌افزارهای قدرتمندی هستند که امکان ساخت یک بازی‌ها و ویژگی‌های مختلف آن را به تیم توسعه دهنده بازی یا بازی‌ساز می‌دهد. اگر قصد دارید بدانید منظور از موتورهای بازی سازی چیست و به مقایسه قدرتمندترین موتورهای بازی سازی بپردازید تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
موتور بازی سازی چیست؟
موتورهای بازیسازی (به انگلیسی: Game engines) نرم‌افزارهای قدرتمندی هستند که امکانات و ابزارهای لازم را برای بازی‌ساز فراهم می‌کنند. این امکانات شامل ایجاد مراحل بازی، استفاده از المان‌های گرافیکی، ایجاد فضاهای دو و سه‌بعدی، تنظیم نور، صداگذاری، افکت‌‌های مختلف و در نهایت منطق بازی است. علاوه بر ساخت و تولید بازی، عیب‌یابی و رفع خطاهای بازی (Debug) نیز توسط موتورهای بازی سازی انجام می‌شود. برای اشنایی با موتورهای بازی سازی در ادامه در مورد تاثیر هر یک از این موارد در بازی سازی توضیح می‌دهیم، اما پیش از آن اجازه دهید تا شما را با انواع موتورهای بازی سازی آشنا کنیم.
انواع موتورهای بازی سازی کدام‌اند؟
انواع موتورهای بازی سازی را می‌توانیم در چهار دسته تقسیم‌بندی کنیم که عبارتند از:
- موتور بازی سازی دوبعدی (Game Maker ،Game Salad و …)
- موتور بازی سازی سه بعدی (Unreal Engine ،Quake & ID Tech 4 و …)
- موتور بازی سازی موبایل (Battery Tech ، Cinder و غیره)
- موتورهای ساخت مادهای بازی (Game Mods) (Garrys Mod & Geck)
یکی از ویژگی‌های کلیدی موتورهای بازی سازی این است که بتوانند به صورت زنده گرافیک دو بعدی یا سه بعدی را نمایش دهند تا توسعه دهندگان بازی بتوانند ایده های خود را بررسی کنند. حال که با انواع موتورهای بازی سازی آشنا شدید نوبت به بررسی ویژگی‌های موتورهای بازی سازی است.
گرافیک در موتورهای بازی سازی
کسانی که با دنیای بازی آشنا هستند، شاهد تغییرات چشمگیر گرافیک بازی‌ها در چند سال اخیر هستند. ابتدا بازی‌ها از المان‌های بسیار ساده دو بعدی استفاده می‌کردند، اما پیشرفت موتورهای بازیسازی این امکان را در اختیار بازی سازان قرار داد تا بتوانند بازی‌هایی واقع‌گرایانه بسازند.
گرافیک بازی‌ها توسط موتورهای بازی سازی تأمین می‌شود. این موتورها قدرت گرافیکی بسیار زیادی دارند و به‌راحتی قابلیت پردازش (Render) با عملکرد بالا را برای توسعه دهنده بازی میسر می‌کنند. برای دسترسی به جنبه‌های بصری بازی باید به API گرافیکی دسترسی داشت.
ایجاد صداهای بازی در موتورهای بازی سازی
بازی‌ساز برای تولید گیم‌های مختلف از صداهای متنوعی استفاده می‌کند. این صداها شامل صداهای محیطی، صدای کاراکترها، موسیقی بازی و… است. موتورهای بازی سازی این امکان را دارند که صداهای مختلف را در آن‌ها ایجاد کرد؛ بازی‌ساز صداهای مختلف را از پلتفرمهای گوناگون انتخاب می‌کند و بسته به نوع بازی و سلیقه خود به کمک موتور بازیسازی از آن‌ها استفاده می‌کند.
شبکه کردن گیم در موتورهای بازی سازی
امروزه بسیاری از بازی‌ها این امکان را برای گیمرها فراهم کرده‌اند که به‌صورت شبکه‌ای و چندنفره بازی کنند. این ویژگی برای گیمرها بسیار لذت‌بخش است و استقبال زیادی از این ویژگی شده است. تعداد زیادی از موتورهای بازی سازی این ویژگی را دارند و با ارائه اجزا و امکانات مختلف و قابل تنظیم و APIهای داخلی، این امکان را فراهم می‌کنند که بازی‌ساز یک فضای آنلاین و چندنفره بازی بازیکن‌ها آماده کند.
تعیین ساختار فیزیکی بازی در موتورهای بازی سازی
یکی از مهم‌ترین بخش‌های بازیسازی ایجاد ساختارها، برخوردهای فیزیکی بین اجزای بازی و همچنین مفاهیم اولیه فیزیکی مانند جاذبه و رفتار منطقی اجزای بازی است. نوشتن این برخوردها و حرکت‌ها برای بازی‌ساز می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد، اما موتورهای بازی سازی این امکان را به‌راحتی برای توسعه‌دهنده فراهم می‌کنند و کافی است با چند خط کد، حرکات و برخوردهای بین اشیا و افراد بازی را ایجاد کند.
رابط گرافیکی در موتورهای بازی سازی
بسیاری از بازی‌ها رابط گرافیکی (GUI) مخصوص دارند که هماهنگ با فضای هنری بازی، زمینه‌های موجود در فضای بازی و داستان بازی است. برای این موضوع نیز موتورهای بازی سازی با ارائه امکان طراحی رابط کاربری، کار را برای توسعه‌دهنده بسیار آسان می‌کنند. این امکانات شامل مواردی مانند کلیدها، منوهای کشویی، اسلاید سازها و… هستند.
اسکریپت‌نویسی در موتورهای بازی سازی
بخش بسیار مهمی از بازیسازی به نوشتن اسکریپت‌های بازی مربوط است. منطق حاکم بر بازی و بخش‌های مختلف آن از طریق Scriptهایی که توسعه‌دهنده می‌نویسد، ایجاد می‌شود. بعضی از موتورهای بازی سازی اسکریپت‌های آماده‌ای را در اختیار بازی‌ساز قرار می‌دهند که با استفاده از آن‌ها به‌راحتی و بدون استفاده از کدنویسی‌های طولانی و دشوار، رفتار اجزا، حرکت دوربین، حالت‌های انیمیشنی و… را کنترل می‌کند.
معرفی بهترین موتورهای بازی سازی
حال که با موتور بازی ساز و امکانات آن آشنا شدیم، در ادامه به معرفی معروف‌ترین و بهترین موتورهای بازی سازی می‌پردازیم که توسعه‌دهنده‌ها از آن‌ها برای ساخت و توسعه بازی‌ها استفاده می‌کنند.
موتور بازی ساز Unreal Engine
یکی از معروف‌ترین موتورهای بازی سازی که توسط شرکت اپیک گیمز (Epic Games) ارائه شده و بیش از 17 سال از ارائه آن می‌گذرد، موتور Unreal است. موتور قدرتمندی که از زبان برنامه‌نویسی C++ پشتیبانی می‌کند و ارائه گرافیک بسیار عالی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن است. همچنین با چندین هزار سطر کدنویسی که در این موتور به‌صورت آماده در اختیار بازی‌ساز قرار می‌گیرد، به‌اندازه بسیار زیادی توسعه‌دهنده را از کدنویسی بی‌نیاز می‌کند. این کدها کار را برای بازی‌ساز آسان می‌کنند و با کشیدن اجزای آماده به درون برنامه، بخش عظیمی از بازی طراحی و آماده می‌شود. بعضی از بازی‌های بسیار معروفی که توسط این موتور بازیسازی تولید شده‌اند عبارت‌اند از:
- Gears of war 4
- Abzu
- بتمن، سری Arkham
نسخه نهایی این موتور با نام Unreal Engine 5 ارائه شده است که بسیاری از بازی‌سازها آن را حرفه‌ای‌ترین و آسان‌ترین ابزار برای این کار می‌دانند.
اگر آنریل انجین را برای ساخت بازی خود در نظر دارید، قبل از ادامه مطلب حتما مقاله زیر را مطالعه کنید.
موتور بازی سازی Unity
یکی از معروف‌ترین موتورهای بازی سازی که علاقه‌مندان به دنیای گیم نام آن را بسیار می‌شنوند، موتور بازی سازی یونیتی (Unity) است. این موتور از زبان‌های برنامه‌نویسی C# و جاوا اسکریپت پشتیبانی می‌کند. در این موتور نیز امکان ساخت بازی بدون نیاز به کدنویسی‌های پیچیده و طولانی فراهم شده است. بسیاری از بازی‌هایی که برای گوشی‌های موبایل ارائه می‌شوند توسط این موتور تولید شده‌اند که در ادامه به معرفی چند مورد از مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم. یکی دیگر از ویژگی‌های خارق‌العاده این موتور، تولید محتواهای باکیفیت سه‌بعدی است.
لازم به ذکر است که Unity یک پلتفرم رایگان برای بازی سازی است و تمام امکانات آن به‌صورت رایگان قابل دسترسی هستند. معروف‌ترین بازی‌های که به کمک این موتور تولید شده‌اند عبارت‌اند از:
- Alto’s Adventure
- Ori
- Hearthstone
- Bear Saber
برای اطلاع از نحوه کارکرد یونیتی مقاله زیر را حتما مطالعه کنید.
موتور بازی سازی مناسب برای ایران
از آن‌جایی که تاکنون موتور بازی سازی ایرانی چندان قدرتمندی توسعه داده نشده است، توسعه‌دهندگان بازی های ایرانی باید از موتورهای بازی سازی خارجی استفاده کنند. با توجه به اینکه یونیتی رایگان است و همچنین به دلیل اینکه برای ساخت بازی‌های موبایلی بسیار مناسب است، یک انتخاب مناسب برای بازی‌سازهای ایرانی است. برخی از ویژگی‌های این موتور عبارت‌اند از:
- رایگان
- موتور گرافیکی قوی
- استفاده از دو زبان
- داشتن منابع آموزشی گسترده و آسان
- ارائه بازی در پلتفرمهای مختلف مانند اندروید، iOS، ویندوز و کنسول‌های مختلف
موتور بازیسازی CryEngine
یکی دیگر از بهترین موتورهای بازی سازی که رایگان در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌گیرد، موتور کرای انجین (CryEngine) است که توسط شرکت آلمانی Crytel ارائه شده و در ساخت بسیاری از بازی‌های این شرکت نیز به کار رفته است. با دقت به جزییات بازی‌های FarCry و Crysis به‌راحتی میتوان به قدرت گرافیکی این موتور بازی ساز پی برد. یکی دیگر از نکات مثبت این موتور، قابلیت پشتیبانی از عینک مجازی است. یادگیری کار با این موتور جست‌وجو نسبت به موتور یونیتی دشوارتر است.
بعضی از بازی‌هایی که توسط این موتور تولید شده‌اند عبارت‌اند از:
- فارکرای (Far Cry)
- کرایسیس (Crysis)
- انمی فرانت (Enemy Front)
موتور بازیسازی سورس انجین (Source Engine)
موتور سورس انجین (Source Engine) توسط شرکت مشهور Valve ارائه شده است. این شرکت تولیدکننده بازی معروف و قدرتمند کانتر استرایک (Counter Strike) است. بازی‌های مشهوری که با استفاده از این موتور تولید شده‌اند عبارت‌اند از:
- پورتال (Portal)
- کانتر استرایک (Counter Strike)
- لفت فور دد (Left 4 Dead)
موتور بازیسازی آی دی تک (id Tech)
یکی دیگر از بهترین موتورهای بازی سازی که بازی‌های سه‌بعدی بسیار باکیفیتی ارائه می‌دهد، موتور id Tech است که نسخه 7 آن نیز منتشر شده است. این موتور در تولید بازی‌های سه‌بعدی بسیار معروف است. بازی‌های مشهوری که توسط این موتور بازی سازی تولید شده‌اند عبارت‌اند از:
- دوم (Doom)
- ریج (Rage)
- کوئیک (Quake)
موتور بازی سازی Creation Engine
این موتور به توسعه‌دهنده‌ها اجازه می‌دهد که بازی تولید شده را در مارکت‌های مختلف قرار دهند و توسط آن بتوانند پس از ارائه بازی، قدرت و قابلیت‌های بازی خود را افزایش دهند. اولین کار ارائه شده توسط این موتور Fallout 4 است که علاقه‌مندان به دنیای بازی با آن آشنا هستند.
تعدادی از بازی‌های ارائه شده توسط این موتور:
- Fallout 4
- Skyrim
موتور بازی سازی ریج (Rage)
این موتور متعلق به شرکت Rockstar است و ماژولار بودن آن از مهم‌ترین ویژگی‌هایش به شمار می‌رود. ماژولار بودن این امکان را می‌دهد که حالت‌های دلخواه را به بازی اضافه کنند. برای مثال افزودن ماشین‌های ایرانی به بازی GTA نمونه‌ای از استفاده از این ویژگی است. علاوه بر GTA، بازی رد دد (Red Dead Redemption) و مکس پین (Max Payne) از دیگر پنمونه‌های معروفی هستند که توسط این موتور تولید شده است.
موتور بازی سازی Game Maker
یکی دیگر از معروف‌ترین موتورهای بازی سازی، گیم میکر است که به دلیل نیاز نداشتن به دانش برنامه‌نویسی، محبوبیت زیادی در میان بازی‌سازها دارد. در این موتور بر خلاف بسیاری از موتورهای دیگر، به‌جای استفاده از کدنویسی، از Event و Action Game Maker برای ساخت بازی استفاده می‌شود. بنابر آنچه گفته شد، گیم میکر برای کسانی که به‌تازگی وارد دنیای بازیسازی شده‌اند، یک انتخاب بسیار مناسب است.
البته لازم به ذکر است که در این موتور ممکن است توسعه‌دهنده برای به کار بردن بعضی از مکانیک‌های مورد نظر خود با مشکل مواجه شود. برای برطرف کردن این مشکل نیز استفاده از اسکریپت‌نویسی توصیه می‌شود، چرا که گیم میکر قابلیت استفاده از اسکریپت‌نویسی را هم دارد. یکی از معروف‌ترین بازی‌هایی که به کمک این موتور تولید شده است، بازی ایرانی مموراندا است. علاوه بر آن بازی‌های معروف دیگری مانند Super Crate Box، Hotline Miami و Spelunky هم با استفاده از این موتور ساخته شده‌اند. با توجه به بازی‌های گفته شده، مشخص می‌شود که این موتور برای ساخت بازی‌های دوبعدی مناسب است.
موتور بازی سازی Spring Engine
اسپرینگ انجین (Spring Engine) برای ساخت بازی‌های استراتژیک و بخصوص بازی‌های استراتژیک سه‌بعدی بسیار مناسب است. بازی‌سازهایی که عاشق بازی‌های استراتژیک مانند Age of Empires هستند، برای ساخت بازی خود بهتر است از این موتور استفاده کنند. زبانی که برای برنامه‌نویسی بازی در این موتور از آن استفاده می‌شود، زبان برنامه‌نویسی Lau است. لازم به ذکر است که این موتور نیز کاملاً رایگان است.
موتور بازی سازی RPG Maker
RPG در واقع مجموعه‌ای از موتورهای بازی سازی است که برای تولید بازی‌های دوبعدی RPG مناسب هستند. نسخه‌های متفاوت از این پلتفرم امکانات متفاوتی دارند که بسته به نیازهایی که توسعه‌دهنده دارد، مناسب‌ترین آن را انتخاب می‌کند.
بازی‌های معرفی که توسط RPG Maker تولید شده‌اند:
- The witch’s House
- Corpse Party
- One Night
سایر موتورهای بازیسازی
موتورهای بازی سازی دیگری نیز وجود دارند که به‌اندازه موارد توضیح داده شده معروف نیستند و بازی‌سازها کمتر از آن‌ها استفاده می‌کنند. در ادامه به معرفی اجمالی این موتورها نیز می‌پردازیم. موتور بازی سازی گودوت (Godot) پس از موارد بالا، در رده موتورهای معروف قرار می‌گیرد. این موتور نیز رایگان و متن‌باز است. موتور کوکوس (Cocos Creator) که تحت لیسانس MIT عرضه شده است، یکی دیگر از موتورهایی است که توسط انجمن رایگان Cocos ارائه شده است. نسخه قدیمی‌تر این موتور مخصوص بازی‌های دوبعدی بود، اما در نسخه جدید قابلیت تولید بازی‌های دوبعدی و سه‌بعدی وجود دارد.
یکی دیگر از موتورهای دوبعدی معروف، Construct است که مبتنی بر زبان HTML است. کانستراکت برای ساخت بازی‌های دوبعدی مخصوص گوشی موبایل بسیار مناسب است. این موتور نیز یکی دیگر از موتورهای بازی سازی بدون برنامه نویسی به شمار می‌رود. موتور بازیسازی Construct از محبوبیت بالایی در میان بازی سازان مستقل ایرانی برخوردار است.
Urhor3D یک موتور رایگان و کم‌حجم است که از چند پلتفرم مختلف پشتیبانی می‌کند. با استفاده از این موتور بازیسازی میتوان بازی‌های دوبعدی و سه‌بعدی مختلف را طراحی کرد. لازم به ذکر است که استفاده از این موتور برای تازه‌کارها زیاد مناسب نیست، چرا که برای کار با آن نیاز به گسترش زیرسیستم‌هایی مانند شبکه‌سازی، انیمیشن و دانستن زبان برنامه‌نویسی C++ دارید.
جمع‌بندی
در این مطلب با تعریف موتورهای بازی سازی و قابلیت‌هایی که دارند آشنا شدیم. همچنین با شناختن موتورهای متفاوتی که وجود دارند و دانستن ویژگی‌های هرکدام، می‌توانید بازی‌های دلخواه خود را طراحی کنید. برخی از موتورها کدمحور هستند و برای ساخت بازی نیاز به دانش کدنویسی و برنامه‌نویسی دارید، در حالی که بعضی دیگر با استفاده از امکانات گرافیکی و کدهای آماده این امکان را به شما می‌دهند که بدون دانش کدنویسی نیز بتوانید بازی مورد علاقه خود را طراحی و آماده کنید. امیدواریم که از این مطلب نهایت استفاده را کرده باشید و نظرات و تجارب خود را از موتورهای بازی سازی با ما و سایر مخاطبین نارین گیمز به اشتراک بگذارید.
